Agufié(-de-Chavin)
Rosa chavinii
Rosaceae
Àutri noum : Agoulencié, Agrufié, Agoulancié, Grato-quiéu, Tapo-cuou.
Noms en français : Églantier de de Chavin, Rosier de Chavin.
Descripcioun :L'agoufié-de-de Chavin es uno planto proun chanjadisso, mita Rosa canina, mita Rosa montana qu'es un bastard entre li dos meno. La maje part di fueio soun verdalo, mai pas toujour, li pecou di fru mai o mens glandoulous, parié pèr la coulour de la flour etc. Pèr d'ùni, soun de raproucha de Rosa dumalis, pamens l'agoufié-de-de Chavin a ges de péu e li tijo soun bèn verdo.
Usanço :Tóuti lis agufié fan de fru (grato-cuou, agoulènço...), riche en vitamino C e anti-enflamatiéu, que soun bon à manja, majamen en counfituro.
Port : Aubret
Taio : 0,5 à 2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rosa
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 3 à 4 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Rosa canina X Rosa montana
Liò : Tepiero roucaiouso
- Orle de bos
- Colo
- Basso mountagno
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Rosa chavinii Rapin ex Reut., 1861
Pisso-chin
Taraxacum officinale
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Pisso-can, Pisso-au-lié, Mourre-pourcin, Cicourèio-de-prat, Engraisso-porc.
Noms en français : Pissenlit officinal, Dent de lion.
Descripcioun :Vaqui lou mai coumun di pisso-chin. L'avès segur recouneigu emé si fueio retaiado en rouseto sènso alo, soun cepoun espés, si flour soulitàri (coumpausado) en aut de si pecou boutis. Lis akène soun gris clar e li bratèio (un pau banarudo o noum) revessado sus la cambo. Sian revengu, après proun de chanjamen au noum latin d'óurigino dins aquéu group RUDERALIA.
Usanço :Ei bessai ço que se fai de miés dins l'ensalado champanello. Lou poudès culi tre li pluèio d'autouno e fin qu'en mai en mountagno. Lou pisso-chin èi vertuous contro li mau de fege, lou quiéu tapa e mai encaro. Oublidès pamens pas qu'èi diureti, lou pisso-chin.
Port : Erbo
Taio : 10 à 60 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Taraxacum
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Cichorieae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >5
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 3,5 cm
Flourido : Printèms
Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Mars à óutobre
Liò : Champ
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Taraxacum officinale F.H.Wigg., 1780
(= Taraxacum dens-leonis subsp. officinale (Lyons) Douin, 1923 )